Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2021

Όλοι πουλημένοι. Έργο: Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα... [ΑΦΙΕΡΩΜΑ]

Πουλημένοι πουλημένοι
Άλλη στράτα δεν σας μένει
Μνήμα σας προσμένει
Κάσα καρφωμένη.

Για τους πουλημένους
Βόλι δεν χαλάμε
Με πέτρες και κοτρόνια
Τους πετροβολάμε.

Πουλημένοι πουλημένοι
Άλλη ώρα δε σας μένει
Μνήμα σας προσμένει
Κάσα αφορισμένη.

Και για όλους ίδια
Θα ‘χετε κονάκι
Λακκούβες με σκουπίδια
Κι απάνω τους κοράκι.

Όλοι οι πουλημένοι
Είστε καταραμένοι
Απ’ την δική μας τη γενιά
Από εργάτη ποιητή
Κι από γραφιά.

Στίχοι: Παύλος Μάτεσις.

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος.

Πρώτη εκτέλεση: Κώστας Καρράς, «ΚΟΚΚΙΝΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ», 1974.

Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης & Χορωδία, «Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑΛΤΑΣ», 1976.

__________________

ΚΟΚΚΙΝΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ

Το έργο γράφτηκε το 1942. 

Αφετηρία του στάθηκε μια απεργία των Ιρλανδών Εργατών Μεταφορικών Μέσων του 1913. Ήρωας του ο ιδεαλιστής, νεαρός Αγιάμον Μπρέυντον, εργάτης, προτεστάντης, ερωτευμένος με μια καθολική νέα, τη Σήλα Μορνήν. 

Ο Αγιάμον ζει με τη μητέρα του σ' ένα φτωχόσπιτο. Αγαπάει τη μουσική, το διάβασμα, τη ζωγραφική, το θέατρο. Όμως αυτό που, πάνω απ' όλα, τον κερδίζει, είναι ο αγώνας για τη βελτίωση των Συνθηκών ζωής των συνανθρώπων του. Οι εργάτες ζητούν αύξηση, ένα σελίνι, και οργανώνουν απεργία. Η καλή του προσπαθεί να πείσει τον Αγιάμον να μη λάβει μέρος στην απεργία. Εκείνος δεν την ακούει. Σε μια σύγκρουση με την Αστυνομία σκοτώνεται. 

Πάνω σ' αυτή την απλή ιστορία, ο συγγραφέας έχει στηρίξει μια σειρά σκηνές και περιστατικά που προσθέτουν θαυμαστή ομορφιά, μεγαλοσύνη, ανθρωπισμό στο έργο, που, λίγο - πολύ, αποτελεί κι ένα είδος αυτοβιογραφίας του Ο' Κέϊζυ. 

Ο νεαρός Αγιάμον είναι ο νεαρός Σων Ο' Κέϊζυ, όπως τον βλέπει ο γέρος πια Σων Ο' Κέϊζυ. Και η ζεστή, συμπάσχουσα, μαχητική μητέρα του ήρωα, είναι άλλο ένα μνημείο αγάπης και χρέους του συγγραφέα προς τη μητέρα του. 

Η επίθεσή του κατά του καπιταλισμού είναι, σ' αυτό το έργο του, πολύ πιο αποτελεσματική παρ' ότι σε οποιοδήποτε άλλο του, επειδή είναι "εκ των πλαγίων": αντί τα εικονίσει τον "διεφθαρμένο καπιταλιστικό κόσμο", παρουσιάζει τις επιπτώσεις του καπιταλιστικού συστήματος πάνω στη μάζα του λαού. 

Στη σκηνή δεν υπάρχουν κακοί τραμπούκοι και φασίστες: υπάρχει μόνο πεινασμένος λαός που διώκεται και πυροβολείται, επειδή διεκδικεί το ψωμί του.

Το έργο "Κόκκινα Τριαντάφυλλα για Μένα" παίχτηκε στο Λονδίνο το 1946, και στη Νέα Υόρκη στα 1955. 

Από τότε, έχει πια καθιερωθεί. Είναι ένα έργο που θαυμάζεται, είτε κρίνεται, είτε "χρησιμοποιείται" για πολιτικούς λόγους. Προπαντός όμως, είναι ένα έργο που αγαπιέται.

________________

Το έργο στην Ελλάδα

Ο Κώστας Καρράς το '74 φτιάχνει το δικό του θίασο και ανοίγει στο θέατρο Αλάμπρα, την πρώτη του καλλιτεχνική περίοδο με το έργο "Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα".

Η μετάφραση είναι του Παύλου Μάτεσι και η σκηνοθεσία του Κώστα Μπάκα. Η μουσική του Νίκου Ξαρχάκου.

Ο δίσκος "Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα" περιλαμβάνει τη μουσική και τα τραγούδια που έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος για την ομώνυμη θεατρική παράσταση πάνω στο σπουδαίο τετράπρακτο έργο του Ιρλανδού συγγραφέα Σον Ο΄Κέισι σε μετάφραση του Παύλου Μάτεσι.       

                                 


Ο Σταύρος Ξαρχάκος συνέθεσε ένα μουσικό έργο με μεγάλη έμπνευση και εντυπωσιακές ρυθμικές και μελωδικές στιγμές είτε στη φόρμα του κλασικού τραγουδιού είτε σε φόρμα οργανική. 

Αρκετά τραγούδια ερμηνεύονται από χορωδία. Ξεχωρίζει το αριστουργηματικό ομώνυμο τραγούδι, από τα κορυφαία που έγραψε ποτέ ο Σταύρος Ξαρχάκος, το οποίο ανέδειξε ιδιαίτερα στη δεύτερη εκτέλεσή του η μοναδική ερμηνεία της Δήμητρας Γαλάνη. Ο Βασίλης Τενίδης αποδίδει υπέροχα με την κιθάρα του διάφορες παραλλαγές των βασικών θεμάτων του έργου, ενώ σε μια παραλλαγή του ομότιτλου τραγουδιού ακούγεται ο σπουδαίος ηθοποιός του κλασικού θεάτρου Σπύρος Κωνσταντόπουλος.

                                              

Οι δεύτερες εκτελέσεις των τραγουδιών με Ξυλούρη και Γαλάνη περιλαμβάνονται στο δίσκο "Η Συμφωνία της Γιάλτας και της Πικρής Αγάπης τα Τραγούδια" (1976).

Ορχήστρα                 Εισαγωγή

–Κώστας Καρράς  Κόκκινα Τριαντάφυλλα Για Μένα

–Ορχήστρα                  Τη Σπάθα Σήκωσε Και Πάλι

–Χορωδία                 Των Ουρανών Αντάρτισσα

–Βασίλης Τεννίδης      Μονόλογος

–Χορωδία                 Πουλημένοι


Πηγές: 1.     ΔΙΣΚΟΒΟΛΟΣ

2.    @EGynaikaStoTheatroKaiStoSinema (Facebook)

3.     ΠΟΛΙΤΕΙΑ

4,    ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια: Κ.Β.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου